Opinie: Als je niet voor kindbegeleiders zorgt, zorg je niet voor onze kinderen
10 April 2025

"10.000 extra kindplaatsen: dat belooft de Vlaamse regering. Dit is geen hoeramoment. Het is volledig misbegrijpen van wat kinderopvang nodig heeft. Het zal wellicht in mìnder echte plekken eindigen. Hoe dat kan? Omdat de basisproblemen wéér eens niet zijn aangepakt."
Jarenlang keek men naar kinderopvang weinig om. De meeste politici vroegen méér plekken, de Vlaamse regering creëerde ze. Dat schiep een schandalige situatie, waarin de kinderopvang onder steeds slechtere omstandigheden voortwerkte. Kindbegeleiders krijgen een korte opleiding, om dan zonder kindvrije uren met veel kinderen per persoon te werken. Goedkoop voor de overheid, maar een tijdbom waarvoor ik waarschuwde, en die zo dramatisch afging dat niemand er meer naast kon kijken. Er stierven kindjes, gebeurden veel ongelukken door de lakse normen, mensen brandden massaal door.
Met cijfer na cijfer maakten we de gevolgen van slechte normen en de zwaarte voor kindbegeleiders duidelijk. 9 baby’s per begeleider, de laagste norm van Europa. Onze kindbegeleiders verdienden het slechts van alle essentiële beroepen. Hun opleiding was bij de kortste in Europa, het aantal vacatures het grootste van alle beroepen, het aantal instromende mensen historisch laag.
Voor het eerst in decennia staakte de kinderopvang in prachtig protest. In algemene betogingen werd het kinderopvangblok het grootste, door ouders en grootouders die anderen de emancipatie gunden die zij nooit kregen. Ouders trokken wekelijks naar het Vlaams Parlement voor betere normen.
Opeens wilde de maatschappij kwaliteit in kinderopvang. Alles veranderde.
Nu ja, alles behalve de Vlaamse regering. Die hield zich doof, zelfs na een onderzoekscommissie en massaal volksprotest, en deed het tegendeel van wat mensen vroegen: een kaduke opening tot commercialisering; werkzoekende mensen zonder opleiding naar de kinderopvang duwen; uitsluiting van kwetsbare gezinnen die niet écht voltijds werkten. En òoit, wàt minder kinderen per begeleider. Het middenveld was laaiend en spande tot hun lof een rechtszaak aan bij het Grondwettelijk Hof.
De Vlaamse regering bleef kinderopvang behandelen als babyparkeerplaats voor ouders die werkten. Steeds weer die belofte tot meer plaatsen, die nooit ingevuld geraakten. Natuurlijk niet! Geen hond wil werken onder deze normen, en wie bleef brandde door. De bestaande plekken stonden al leeg, laat staan dat nieuwe ingevuld geraakten.
Dus wat ik denk ik van dat nieuwe kinderopvangplan? Dat minister Caroline Gennez ons ouwe koek serveert van “meer plaatsen” “historisch akkoord”, terwijl we op menselijke, reële, sociale plannen hoopten. Zonder kindvrije uren, 5 kinderen per begeleider, geen opwaardering of beter loon krijg je geen enkele kindbegeleider méér richting kinderopvang en blijft die ondermaats en mogelijk riskant. Je kan een miljoen nieuwe babyplekken beloven - die blijven pure theorie bij gebrek aan kindbegeleiders. Neem Brussel. Er worden een schamele 850 plekken beloofd, waarvan slechte 450 inkomensgerelateerd; arme ouders mogen dus al zéker op hun kin kloppen.
Maar ik twijfel zelfs die zware onderbediening (verkocht als overwinning!) aan te klagen. Bij gebrek aan kindbegeleiders- niet eens topkandidaten maar alle kandidaten - sluiten immers overal groepen en kinderdagverblijven, worden uren ingeperkt, ouders ’s avonds opgebeld “er is weer iemand ziek, hou je je kind thuis”, nog steeds moeten kindbegeleiders pedagogisch overleg houden na 11 uur werk in hun eigen uren.
Zo torpedeert de Vlaamse regering zelfs hààr bedoelingen: zonder menselijkheid raakt geen enkele “parkeerplaats” voor werkende ouders nog ingevuld. Zonder sociale kinderopvang IS er geen kinderopvang.
Er is niets veranderd, behalve dat wij dit samen, allemaal, in stille verontwaardiging beseffen. We weten dit keer dat de Vlaamse regering alles wat waarde heeft, verzuimt. Als die regering nog énige kinderopvang wil behouden van dat Vlaams monument van emancipatie, heeft ze vier jaar om zich te herpakken. Met dit plan is ze faliekant gebuisd.