In de periode februari-maart 2018 hielden we voor de eerste keer de actie NO2 Pollution. De actie werd gelanceerd door Brussels Parlementslid Annemie Maes, en had als doel om op diverse plekken in het Brussels Gewest de luchtkwaliteit te meten en in kaart te brengen, om zo de problematiek van luchtvervuiling aan te kaarten. Op deze pagina vind je de belangrijkste resultaten van de actie. Ook dit jaar organiseren we metingen in Brussel met NO2 Pollution. De meetbuisjes zullen hangen van midden-februari tot midden-maart, waarna we de resultaten analyseren en bekendmaken via deze pagina.     

De luchtvervuiling wordt onvoldoende gemeten en zijn impact wordt onderschat. Op dit moment zijn er maar negen officiële meetpunten in Brussel. Daarom hingen de lokale groepen van Groen en Ecolo, samen met tientallen vrijwilligers, honderden meetbuisjes op in heel het Brussels Gewest in de periode februari-maart 2018. Het enthousiasme was groot om mee te doen, want de Brusselaar maakt zich terecht zorgen om de slechte luchtkwaliteit in zijn stad. De verzamelde meetbuisjes lieten we analyseren en der resultaten zijn verontrustend. 

(lees verder onder de kaart)

Methodologie 

De meetbuisjes zijn passieve samplers, net zoals de meetbuisjes van de grote CurieuzeNeuzen actie in Vlaanderen. De buisjes zijn geprepareerd en geanalyseerd door het Britse Gradko International, hetzelfde laboratorium waarmee de NGO Client Earth heeft samengewerkt voor haar eigen meetactie op vier punten in de Europese wijk. Het betreft diffusie-buisjes met de preparatie 50%TEA/Aceton.  

Per meetpunt werden gedurende ongeveer vier weken in de maanden februari-maart twee buisjes gehangen. Het resultaat per meetpunt (in µg/m³) is het gemiddelde van de waarden van deze buisjes. Het hangen van meerdere buisjes aan één meetpunt bevordert de nauwkeurigheid. De meetresultaten werden nadien door enkele wetenschappers geanalyseerd. 

Opvallende resultaten

1. Gewestwegen en invalswegen zijn meest vervuilend

Uit onze resultaten blijkt duidelijk dat de gewestwegen en invalswegen- niet verrassend de wegen met het meeste autoverkeer - het meest vervuild zijn. Zo overschreden bijvoorbeeld 13 van de 37 meetpunten in Elsene de EU-jaargrenswaarde, waaronder bijvoorbeeld de Louizalaan en de Kroonlaan. 

35 meetpunten overschrijden de EU-jaargrenswaarde van 40 μg/m³ NO2.

In heel het gewest overschrijden 35 meetpunten de EU-jaargrenswaarde van 40 μg/m³ NO2, is ook de jaargrenswaarde NO2 van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO).

2. Groen maakt gezond 

Groen in de stad zorgt voor betere luchtkwaliteit. Dat tonen onze resultaten duidelijk aan. Bijvoorbeeld: 

• Ter Kamerenabdij in Terkamerenbos, 1050 Elsene → 24 µg/m³ 
• Speelplein en parkje Albert II, 1050 Elsene → 21 µg/m³ (meetpunt in park temidden van appartementsblokken, aan de zuidoostzijde)

Toch behalen we op deze punten slechts aanvaardbare, dus zelfs geen echt opvallend positieve resultaten. Nergens in onze stad lijkt de lucht écht gezond te zijn, zelfs niet op de groene plekjes in onze stad. Bomen zijn luchtzuiveraars en stofzuigers van fijnstof... maar kunnen dit ook maar beperkt aan. 

3. Luchtkwaliteit in de buurt van crèches en scholen verontrustend slecht

Het is onaanvaardbaar dat onze meetresultaten zorgwekkend hoge resultaten NO2 registreerden in de buurt van scholen en crèches.

De Brusselaars maken zich terecht zorgen om de gezondheid van hun kinderen. Uit studies blijkt dat kinderen die opgroeiden op minder dan 500 meter van een drukke weg, minder ontwikkelde longen hebben. Het is dan ook onaanvaardbaar dat onze meetresultaten zorgwekkend hoge resultaten NO2 registreerden in de buurt van scholen en crèches. Bovendien zien we die slechte resultaten ook in de buurt van rusthuizen en ziekenhuizen, waar net mensen verblijven die extra kwetsbaar zijn voor ongezonde lucht. 

4. Leopold II-tunnel is het zwartste punt 

Het meest vervuilde meetpunt van onze meetactie in Brussel is de uitgang van de Leopold II-tunnel aan de Basiliek van Koekelberg. Daar bedroeg een van de meetresultaten de hallucinante waarde van maar liefst 70 µg/m³, bijna het dubbele van de aanvaardbare norm. Op deze plek, aan het Elizabethpark, spelen kinderen, gaan Brusselaars joggen en bij mooi weer picknicken of een glaasje drinken bij de zeer populaire openluchtbars in het park. Levensgevaarlijk, zo blijkt dus. Dat is onaanvaardbaar! 

Het meest vervuilde meetpunt van onze meetactie in Brussel is de uitgang van de Leopold II-tunnel aan de Basiliek van Koekelberg.

Bovendien zal de luchtkwaliteit in deze buurt de komende drie jaar nog verslechteren, door de werken aan de Leopold II tunnel. Al het tunnelverkeer (40.000 voertuigen /dag) komt tijdens deze werken bovengronds. Niet alleen voor de buurtbewoners een slechte zaak maar ook voor alle pendelaars. Bovendien voorziet de Brusselse regering tijdens en na de werken aan de tunnel geen extra maatregelen om de ongezonde lucht te filteren en de luchtkwaliteit te verbeteren. Dit is onbegrijpelijk!

Het kan anders: ons plan voor gezondere Brusselse lucht

1.   Meer (elektrische) fietsen en proper collectief vervoer in plaats van auto’s en individueel gemotoriseerd vervoer

2.   Propere, zuinige MIVB bussen en vuilniswagens

3.   Dieselban tegen 2025 in heel het gewest

4.   Vergroening van de autofiscaliteit door de invoering van ecoscore en een slimme kilometerheffing in heel Brussel

5.   Een mobiliteitsbudget voor iedereen in plaats van het huidige systeem van salariswagens

6.   Wereldgezondheidsnormen hanteren om de luchtkwaliteit te meten in plaats van de zwakkere Europese normen

7.   Pollutiepiekplan aanpassen waardoor het automatisch in werking treedt als de luchtkwaliteit slecht is

8.   Aanplanten van extra bomen, struiken en stadsgroen als natuurlijke filter

9.   Propere verwarmingstechnologie en een ambitieus renovatieprogramma voor publieke en privéwoningen

10.   Meer online consulteerbare meettoestellen, met extra aandacht voor de zwarte punten en burgers hierbij betrekken

→ Onze tien voorstellen zijn een samenvatting van de ingediende voorstellen van resolutie voor een betere luchtkwaliteit en dieselban door Annemie Maes (Groen) en Arnaud Pinxteren (Ecolo).  

Brusselse bewegingen voor luchtkwaliteit

Veel Brusselaars zijn bezorgd om de luchtkwaliteit. Ook bij deze organisaties kan je terecht voor acties voor een betere luchtkwaliteit, 

• de werkgroep NO2Pollution Schaarbeek
• het Brussels burgerplatform Clean Air BXL
• de stadsbeweging BRAL met het project Aircasting, burgerwetenschap voor betere lucht. 
• de internationale organisatie Greenpeace met het project 'Mijn lucht, mijn school'

Ben je het met ons eens? Teken dan zeker ook de enquête voor een gezondere lucht.