Volksraadpleging: een nieuw Brussels instrument voor politieke participatie

17 Mei 2023

Volksraadpleging: een nieuw Brussels instrument voor politieke participatie

"Dit is de volgende stap om de Brusselaar actiever betrekken bij het beleid."

Fracties van de Brusselse meerderheid (Ecolo, Groen, PS, Vooruit-One.Brussels, DéFI) hebben woensdag twee voorstellen ingediend voor een ordonnantie tot oprichting en organisatie van de gewestelijke volksraadpleging.

Concreet zullen burgers of parlementsleden een vraag over een onderwerp van gewestelijk belang aan de Brusselaars kunnen voorleggen. Zodra de vraag door het Parlement is goedgekeurd, zal er een openbaar debat worden georganiseerd. Zo kunnen alle deelnemers over heldere, volledige en onpartijdige informatie beschikken. Ten slotte zal iedereen worden opgeroepen om te stemmen.

De volksraadpleging, die mogelijk wordt gemaakt door de zesde staatshervorming, biedt de burgers dus de mogelijkheid zich rechtstreeks uit te spreken over kwesties die hen aangaan. Waar het petitierecht en de overlegcommissies de burgers in het parlement brengen, beoogt de volksraadpleging net om het politieke overleg uit het halfrond te halen. Het doel is brede debatten op regionaal niveau te voeren en de burgers een rechtstreekse stem te geven.

Er zal een reeks logistieke maatregelen worden genomen om alle burgers bij het proces te betrekken. Verduidelijking van de vraagstelling, toezending van een toegankelijke informatiebrochure aan de burgers, bekendmaking van het proces in de pers en de media, eerlijke ondersteuning van de verschillende betrokken standpunten en toezicht op de financieringsvoorwaarden van de campagne zijn cruciaal. Dat is echter niet alles. De beschikbaarheid van de stembureaus, de toegangsvoorwaarden voor personen met beperkte mobiliteit of ondersteuning bij het stemmen zijn ook belangrijke randvoorwaarden: deze zullen worden gespecificeerd in een aparte ordonnantie die de organisatie van de volksraadpleging regelt.

Op die manier gaat de volksraadpleging terug naar de grondslag van het democratisch ideaal: elke burger heeft een gelijk recht om de collectieve beslissing te beïnvloeden. Op regelmatige basis georganiseerde volksraadplegingen kunnen een krachtig instrument zijn voor het betrekken en informeren van burgers. De volksraadpleging geeft de mogelijkheid om duidelijk vast te stellen over welk onderwerp breed wordt gedebatteerd en daarover verschillende meningen aan bod te laten komen.

Parlementslid Juan Benjumea (Groen) vindt het een verrijking voor het politieke debat en is dan ook tevreden: "Democratie uit meer bestaat dan een keer om de zes jaar naar de stembus te trekken. Burgers kunnen dankzij de volksraadpleging diverse perspectieven aanbrengen om zo samen tot verfrissende oplossingen te komen. Dat zagen we al met de opstart van Burgercommissies in het parlement. Dit is de volgende stap om de Brusselaar actiever betrekken bij het beleid."