Ongezonde lucht blijft Brusselaars verstikken

02 Mei 2019

Ongezonde lucht blijft Brusselaars verstikken

De luchtkwaliteit in Brussel willen we verbeteren door de autodruk te verlagen, meer groene ruimtes te voorzien en gebouwen beter te isoleren.

Op slechts acht plekken in het Brussels Gewest adem je lucht in die minder NO2 bevat dan de gezondheidsdrempel van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO), 20 µg/m³. Bijna nergens in Brussel is de lucht dus écht gezond. Bovendien overschrijdt bijna 30% van de meetpunten de EU grenswaarde van 40 µg/m³; vorig jaar was dit nog 9%. Dat blijkt uit een grootschalige meetactie van Groen en Ecolo om de luchtkwaliteit in Brussel in kaart te brengen. De partijen leggen voorstellen op tafel voor schone lucht.


Brusselaars zijn bezorgd over de impact van slechte lucht op hun gezondheid en die van hun kinderen, zoals burginitiatieven als Filter Café Filtré duidelijk maken. De VUB organiseerde met stadsbeweging BRAL de eerste Staten-Generaal van de Brusselse luchtkwaliteit en Greenpeace houdt begin mei het event Live on Air. “Toch lijkt het probleem politiek onderschat te worden; structurele maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren blijven uit en er zijn maar tien officiële meetstations in het Brussels Gewest”, zegt Elke Van den Brandt, Groen lijsttrekker voor het Brussels Parlement.

Groen en Ecolo installeerden daarom samen met vrijwilligers meetbuisjes op 250 plaatsen in heel Brussel, met een grote diversiteit aan locaties: van drukke verkeersaders tot parken, en ook aan scholen en crèches. De meetbuisjes lieten we analyseren en de resultaten zijn zorgwekkend.

Een eerste conclusie de we uit de resultaten trekken is dat meer verkeer voor meer luchtvervuiling zorgt: de meetpunten met (zeer) hoge waarden liggen bij drukke verkeersaders, zoals Kruidtuin, Tervurenlaan, Saincteletteplein en de Belliardstraat. Maar het is niet zo dat de luchtkwaliteit enkel direct aan grote banen slecht is; grote hoeveelheden verkeer hebben een effect op het gehele gewest.

We zien ook dat aan scholen en crèches verspreid over heel het gewest de waarden NO2 niet aan de WGO gezondheidsdrempel voldoen, en vaak zelfs boven de laksere Europese grenswaarde zitten. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de Ecole Nouvelle in Sint-Gillis (49 ug/m³), het Heilig Hart College in Ganshoren (48 ug/m³), en Basisschool St Joris in de Vijfhoek (44 ug/m³).

De gemeenten waar er meer groen is, behalen betere resultaten. Toch valt het op dat ook in parken en speeltuinen de waarde NO2 meestal boven de WGO gezondheidsdrempel zit. De omgeving van een groene ruimte, zoals drukke wegen errond, lijkt dus een sterkere invloed op de luchtkwaliteit te hebben dan de filtercapaciteit die bomen aankunnen.

Zo maten we in het Elisabethpark een waarde NO2 van maar liefst 72 ug/m³ aan de uitgang van de Leopold II-tunnel; eveneens een toename ten opzichte van vorig jaar. “In het park ligt een speeltuin vlakbij ons meetpunt; de vuile lucht wordt daar dag en nacht naartoe geblazen. Kinderen in de speeltuin worden dus blootgesteld aan bijna het dubbele van de Europese grenswaarde en bijna vier keer de WGO gezondheidswaarde voor NO2”, zegt Van den Brandt.

Wat wil Groen?

De luchtkwaliteit in Brussel willen we verbeteren door de autodruk te verlagen, meer groene ruimtes te voorzien en gebouwen beter te isoleren.

“Elke dag rijden 250.000 pendelaars met de auto naar Brussel; door de Leopold II tunnel rijden er dagelijks 80.000 wagens. Twee derde van de NO2 in de Brusselse lucht komt van het verkeer. We stimuleren dus pendelaars en Brusselaars om minder voor de auto te kiezen door in te zetten op meer en beter openbaar vervoer”, legt Van den Brandt uit. We voorzien nieuwe snelle lijnen in eigen bedding en werken het GEN-netwerk af om Brussel met de rand te ontsluiten.

Ook de fiets moet een vanzelfsprekende keuze zijn voor verplaatsingen naar en binnen Brussel. Daarvoor voorzien we meer fietsinfrastructuur.

We vervangen de staatssteun aan files in de vorm van salariswagens door een mobiliteitsbudget voor elke werknemer, en blijven ons verzetten tegen de verbreding van de ring. Meer asfalt trekt altijd meer verkeer aan, wat zal leiden tot nog meer uitstoot van NO2 en fijnstof waardoor de lucht nog ongezonder wordt. “Het is absurd dat sommige partijen miljoenen willen investeren in meer asfalt, als we weten wat de impact daarvan gaat zijn op de lucht die inwoners van Brussel en de Rand elke dag inademen”, zegt Van den Brandt.


De kaart met de resultaten per meetpunt is hier te vinden, en meer resultaten en conclusies hier.