Kinderen van wie de ouders in gevangenschap leven, zijn erg kwetsbaar en riskeren vaak onbedoeld mee gestraft te worden. Bovendien wordt deze groep - en hun rechten - vaak volledig over het hoofd gezien. Op initiatief van Juan Benjumea (Groen) en Magali Plovie (Ecolo) vragen verschillende partijen in het Brussels Parlement aan de regering om de situatie van deze kinderen te verbeteren en sterker in te zetten op een zo normaal mogelijke ouder-kindrelatie. Groen-parlementslid Benjumea: 'De gevangenis is geen geschikte plaats is voor de ontwikkeling van een kind. Zowel voor inwonende kinderen als voor kinderen die op bezoek komen bij een ouder in gevangenschap, vragen we de regering de omstandigheden waarin ouder en kind elkaar zien, te verbeteren.' De pandemie zette de kwetsbare ouder-kindrelaties nog meer op losse schroeven en onderstreept de urgentie, meent Benjumea.

Opgroeien met een ouder in gevangenschap heeft een grote impact op het leven van een kind. De coronacrisis vergrootte dat nog eens uit: met allerlei beperkingen of zelfs tijdelijk verbod op bezoek, zijn er grote wonden geslagen in de sowieso al kwetsbare ouder-kindrelaties. Benjumea: 'Opgroeien met een ouder in gevangenschap is heel ingrijpend. We vragen de regering om kinderen zo goed mogelijk te omkaderen wanneer ze op bezoek komen bij hun ouders, zodat die schamele familiemomenten ontspannend zijn.' Zeker in uitzonderlijke situaties, zoals tijdens een pandemie, zijn de mogelijkheden momenteel ontoereikend, meent Benjumea. 'Ook in geval van een pandemie of andere uitzonderlijke situatie, moet de relatie tussen ouder en kind gewaarborgd blijven - uiteraard met respect voor alle gezondheidsmaatregelen. Dat liep in het begin van deze crisis pijnlijk fout, wat schadelijk is voor het welzijn van de kinderen.' Dat gedetineerden en hun families een vaak vergeten groep zijn, toonde ook de vaccinatiecampagne, waarbij ze niet als prioritaire groep beschouwd werden.

Momenteel worden er al initiatieven genomen om de bezoekmomenten zo aangenaam en normaal mogelijk te laten verlopen. Zo zijn er aparte ruimtes voorzien en wordt er psychologische bijstand aangeboden. 'Goede eerste stappen, maar nog niet genoeg,' meent Benjumea. 'Door een gebrek aan financiële middelen en personeel blijven zulke initiatieven in de praktijk ontoereikend.' Mogelijke aanvullende maatregelen die genomen kunnen worden, zijn bijvoorbeeld het beter afstellen van bezoekuren (aangepast aan schooltijden en vakanties), het voorkomen van wachtrijen bij bezoek en in alle ruimtes waar het kind komt, zo veel als mogelijk de elementen die wijzen op gevangenschap verbergen of camoufleren.

Inwonende kinderen
Naast kinderen die hun thuis buiten de gevangenis hebben en over en weer pendelen wanneer ze hun ouder bezoeken, zijn er ook kinderen die mee inwonen. Met dit voorstel van resolutie vraagt het parlement de regering o.a. om in te zetten op alternatieve straffen dan opsluiting of te kiezen voor moeder-kindhuizen. 'Moeder-kindhuizen zijn afgescheiden gebouwen waarmee de impact voor het kind op de gevangenschap zo klein mogelijk is. Met groene ruimte, de mogelijkheid om bv. naar een crèche te gaan in de buitenwereld etc., kan een intieme en zo normaal mogelijke thuissituatie voor het kind gecreëerd worden,' legt Benjumea uit. De indieners van de resolutie vragen om bij toekomstige projecten, zoals de gevangenis in Haren, zulke moeder-kindhuizen te voorzien.

België telt momenteel 11.000 mensen in gevangenschap. Zij zijn ouder van tussen de 15.000 en 20.000 kinderen die zonder vader of moeder thuis opgroeien.