"Mensen in een ongezonde woning durven geen klacht in te dienen uit angst om hun woning te verliezen."

Uit cijfers die Groen-parlementslid Arnaud Verstraete opvroeg, blijkt dat 621 klachten over ongezonde woningen ingediend werden en dat is een record. Verstraete wil meer oplossingen voor huurders die uit een onbewoonbaar verklaarde woning gezet worden: "621 klachten is een record, maar dit is slechts het topje van de ijsberg. Mensen in een ongezonde woning durven niet klagen uit angst om hun woning te verliezen. Het is te moeilijk om klacht in te dienen: er is te weinig zicht op oplossingen voor de huurders en er worden zelfs onwettige voorwaarden gesteld."

In 2022 ontving de Brusselse Huisvestinginspectie (DGHI) een record van 621 klachten over ongezonde woningen. Die klachten leidden volgens Staatssecretaris Ben Hamou tot ongeveer 300 onbewoonbaar verklaarde woningen. Bewoners moeten dan op zoek naar een andere woning. De overheid kan hen een transitwoning aanbieden, waar ze tijdelijk in terecht kunnen. Daarvan zijn er echter slechts 9 beschikbaar, waarvan 5 niet bruikbaar zijn wegens renovaties. Voor Verstraete zit daar de kern van het probleem: "Mensen in een ongezonde woning durven geen klacht in te dienen uit angst om hun woning te verliezen. Van de 300 gezinnen die weg moeten, is er slechts voor 4 een transitwoning beschikbaar, de rest moet het zelf maar oplossen." In de huidige Brusselse huurmarkt is dat allesbehalve evident en dat verklaart mee waarom veel mensen niet klagen.

We zien slechts het topje van de ijsberg. Bij recente controles door de gemeente Anderlecht, bleek maar liefst 3 op 4 van de gecontroleerde woningen niet conform. Verstraete meent dat een klacht indienen nog te hoogdrempelig is. Op de website staat bijvoorbeeld in grote letters de waarschuwing dat je je woning kan verliezen, dat een klacht onherroepelijk is en dat je in de woning moet wonen. Dat laatste punt is echter in strijd met de bestaande regelgeving (huisvestingscode) en op die manier onwettig. De Staatssecretaris bevestigde dit in de commissie en verklaarde dat mensen die de woning al verlaten hebben ook nog een klacht kunnen indienen. Op vraag van Verstraete beloofde ze om dit te laten aanpassen. Verstraete: "Het is opmerkelijk dat de huisvestinginspectie extra voorwaarden oplegt die in strijd zijn met de regels en het zo moeilijker maakt voor mensen in problemen. Ik verwacht dat de Staatssecretaris dit snel laat rechtzetten."

Ondanks de toename van klachten, werkt de DGHI nog niet op volle krachten: slechts 10 van de 14 functies binnen de dienst zijn ingevuld. "Het is zeer belangrijk dat de openstaande functies zo snel mogelijk worden ingevuld," stelt Verstraete. "Een volledige ploeg zal immers de snelheid van de behandeling van de klachten drastisch verhogen."

Verstraete besluit dat het probleem van huisjesmelkerij en ongezonde woningen in Brussel nog altijd heel groot is en dat een sterkere aanpak nodig is. Meer controleurs, laagdrempeligere klachtenprocedures en meer transitwoningen: er is nog heel wat werk aan de winkel. Voor Groen moet dit dan ook prioriteit krijgen.